ماه: مهر 1402

سیاره نپتون قبل از رصد مستقیم به‌صورت ریاضی پیش‌بینی شده بود. اما مشاهدات تلسکوپی که وجود سیاره بزرگ را تأیید می‌کرد، در شب 23 سپتامبر 1846، در رصدخانه برلین، توسط ستاره‌شناس یوهان گوتفرید گاله انجام شد.
کشف نپتون تنها هفده روز بعد، منجر به کشف قمر آن، تریتون، توسط ویلیام لاسل نیز شد.
سیاره اورانوس از زمان کشف آن توسط ویلیام هرشل در سال 1781 تقریباً یک دور کامل را تکمیل کرده بود. اما اخترشناسان یک‌سری بی‌نظمی را در مسیر آن کشف کرده بودند که با قانون گرانش جهانی نیوتن قابل توضیح نبود.
بااین‌حال، اگر گرانش سیاره‌ای دورتر و ناشناخته، مسیر آن را به دور خورشید مختل می‌کرد، می‌توانست این بی‌نظمی‌ها را حل کند. بنابراین دانشمندان به‌طور جداگانه محاسباتی را برای تعیین ماهیت و موقعیت چنین سیاره‌ای آغاز کردند.
مشاهدات قبل از کشف نپتون آنقدر کم‌نور است که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. بنابراین اولین مشاهدات نپتون تنها پس از اختراع تلسکوپ ممکن شد.
شواهدی وجود دارد مبنی‌بر اینکه نپتون توسط گالیله در سال 1613، توسط ژروم لالاند د..

22 سپتامبر 1972 ماهواره اکسپلورر 47 ناسا به‌عنوان بخشی از برنامه اکسپلورر پرتاب شد.
اکسپلورر برای اندازه‌گیری ذرات پرانرژی، پلاسما، میدان‌های الکتریکی و میدان‌های مغناطیسی طراحی شده بود. این ماهواره به انجام مطالعات درباره‌ فضای بین سیاره‌ای و مناطق دم مغناطیسی از مداری تقریباً دایره‌ای ادامه داد.
انرژی این فضاپیما از سلول‌های خورشیدی و یک باتری شیمیایی تأمین می‌شد.
آزمایشات اکسپلورر 47 این ماهواره 12 آزمایش را انجام داد که شامل موارد زیر می‌شود:
آزمایش اندازه‌گیری ذرات باردار: سه آشکارساز حالت جامد، ذرات و پرتوهای ایکس (عمدتاً با منشأ خورشیدی) را مورد مطالعه قرار دادند. آزمایش الکترون‌ها و ایزوتوپ‌های هیدروژن و هلیم: این آزمایش برای اندازه‌گیری الکترون‌ها، پوزیترون‌ها، هسته‌های خورشیدی و کهکشانی و جداسازی ایزوتوپ‌ها از هیدروژن از طریق اکسیژن طراحی شده‌ بود. الکترون‌ها و پروتون‌های پرانرژی: اهداف این تحقیق عبارت بودند از: (1) بررسی ویژگی‌های انتشار پرتوهای کیهانی خورشیدی از طریق محیط بین سیاره‌ای. (2) مطالعه شارهای الکت..

فضاپیمای اسیریس-رکس (OSIRIS-REx) در 20 اکتبر 2020، پس از نزدیک‌شدن به سطح کوچک و پر از سنگ سیارک نزدیک به زمین بنو 101955 (101955 Bennu)، بازوی خود را دراز و سیارک را لمس کرد.
در تصویر امروز ناسا چه می‌بینیم؟ در این نمای نزدیک که توسط دوربین SamCam فضاپیما ثبت شده، ظاهراً بخش جلویی نمونه‌برداری که 30 سانتی‌متر (TAGSAM) قطر دارد و رویداد نمونه‌برداری «تماس و برخاست» (Touch-And-Go (TAG)) نامیده می‌شود، بعضی از سنگ‌ها را خرد می‌کند.
این تصویر درست پس از تماس با سطح سیارک در فاصله‌ 321 میلیون کیلومتری سیاره زمین گرفته شده است. یک ثانیه بعد فضاپیما به منظور ضربه‌زدن به مقدار قابل‌توجهی سنگ‌پوشه (Regolith) بنو برای جمع‌آوری مواد سطحی سست، گاز نیتروژن شلیک کرد.
اکنون تقریباً سه سال بعد، در روز یک‌شنبه، 24 سپتامبر، همان نمونه‌ها از سیارک بنو به سیاره زمین خواهد رسید. فضاپیمای اسیریس-رکس هنگامی که از نزدیکی زمین عبور می‌کند، کپسول برگشت نمونه را رها خواهد کرد. بیست دقیقه پس از رهایی، فضاپیما پیشران‌های خود را برای تغییر مسیر داد..

ناسا به‌تازگی تصویری از قطب جنوب ماه منتشر کرده است که احتمالاً محل فرود مأموریت آرتمیس 3 را نشان می‌دهد. این تصویر موزاییکی جذاب با استفاده از دو دوربین ناسا در مدار پیرامون قمر زمین تهیه شده است.
ناسا و نشنال جئوگرافیک با همکاری یکدیگر تصویری پیش‌تر دیده‌نشده و پرجزئیات از قطب جنوب ماه را به همراه نقشه سایت‌های نامزد فرود مأموریت آرتمیس 3 منتشر کرده‌اند. تصویر ماه از مجموعه‌ای از عکس‌های تهیه‌شده با دوربین LROC و ShadowCam به‌دست آمده است.
تصویر قطب جنوب ماه چه چیزی را نشان می‌دهد؟ ناسا و نشنال جئوگرافیک در توصیف این تصویر نوشته‌اند: «پوشیده در ظلماتی ابدی، بخش داخلی دهانه شکلتون (Shackleton) در نزدیکی قطب جنوب ماه در این تصویر موزاییکیِ حیرت‌آور آشکار شده است. تصویر خود دهانه توسط دوربین ShadowCam به‌دست آمده که ابزاری از ناسا برای بررسی بخش‌های تاریک سطح ماه است.»
در این بیانیه همچنین آمده که بخش‌های پیرامون دهانه نیز با دوربین مدارگرد شناسایی ماه تصویربرداری شده است. این تصویر در‌مجموع قسمت‌های سه منطقه از مجموع 13 ..

این تصویر را اخیراً تلسکوپ فضایی وب (JWST) در طیف فروسرخ و با جزئیات فراوان از هربیگ-هارو 211 (Herbig-Haro 211)، یک ستاره جوان درحال شکل‌گیری، گرفته است.
در تصویر امروز ناسا چه می‌بینیم؟ آیا ستارگان هنگام شکل‌گیری همیشه جت‌ تولید می‌کنند؟ هیچ‌کس از این موضوع مطمئن نیست. هنگامی که یک ابر گازی به‌صورت گرانشی منقبض می‌شود، باعث تشکیل دیسکی می‌شود که با سرعت زیادی می‌چرخد و به انقباض خود تا تشکیل یک پیش‌ستاره ادامه می‌دهد. نظریه‌پردازان فرض می‌کنند که این چرخش با بیرون‌راندن جت‌ها کاهش می‌یابد. این فرضیه با اجرام معروف هربیگ-هارو (HH) مطابقت دارد. اجرام هربیگ-هارو، اجرام ستاره‌ای جوانی هستند که جت‌هایی گاهاً تماشایی ساطع می‌کنند.
در این تصویر افزون بر دو باریکه از ذرات، امواج ضربه‌ای سرخ نیز هنگامی که جریانات خروجی با گاز میان‌ستاره‌ای برخورد می‌کند، مشاهده می‌شود. احتمالاً شکل جت‌های HH 221 با روشن و محوشدن در مدت 100,000 سال آینده تغییر خواهد کرد. پژوهش‌ها در مورد جزئیات تشکیل ستاره ادامه دارد.

۱۸ سپتامبر ۱۹۸۰، چهاردهمین مأموریت سرنشین‌دار سازمان فضایی شوروی، سایوز-۳۸، به مقصد ایستگاه فضایی سالیوت ۶ زمین را ترک کرد.
هدف از این مأموریت انجام ۹ آزمایش بود و با پرتاب آن یک فضانورد کوبایی هم به فضا سفر کرد. اهداف این پرواز علاوه‌ بر آزمایش‌های بیولوژیکی، مشاهده زمین، مشاهده خورشیدی و آزمایش‌های رشد گیاهان و کریستال بود.
سمت چپ، آرنالدو تامایو مندز، اولین فضانورد از کوبا. او همچنین اولین مرد سیاه پوست در فضا است. طی این مأموریت مناطق مختلف مغز برای درک بیشتر فعالیت الکتریکی در مغز تحریک شدند. این کار با استفاده از یک کلاه ایمنی سفارشی برای هر فضانورد با الکترودهای نقره‌ای و یک ضبط صوت انجام شد.
فضانوردان همچنین برای مطالعه ساختار و حرکت تغییرات پاها در زمان بی‌وزنی، کفش‌های مخصوصی پوشیدند. نمونه‌های خون و ادرار در طول پرتاب، اقامت و بازگشت بررسی شد تا استرس روانی ناشی از آماده‌سازی و ساعات طولانی کار در شرایط بی‌وزنی ثابت بررسی شود.
فضانورد شوروی یوری روماننکو آزمایش دیگری که آنها انجام دادند حول مطالعه تغییرات در..

مرکز ملی داده‌های برف و یخ آمریکا می‌گوید اطلاعات به‌دست‌آمده از ماهواره‌ها نشان می‌دهد که یخ دریا یا همان آب‌های یخ‌زده پیرامون سرزمین جنوبگان، به سطحی بسیار پایین‌تر از تمام زمستان‌های ثبت‌شده از این منطقه رسیده است. زمانی تصور می‌شد که این منطقه در برابر گرمایش جهانی مصون است، اما حالا داده‌های جدید نگرانی‌های زیادی را به‌وجود آورده است.
به‌گزارش BBC، «والتر مه‌یر» که در مرکز ملی داده‌های برف و یخ به نظارت بر سطح یخ دریا می‌پردازد، می‌گوید: «سطح فعلی بسیار متفاوت از هر چیزی است که دیده بودیم، و شرایط تقریباً بُهت‌آور است.»
یخی که در سطح اقیانوس منجمد جنوبی شناور است، در حال حاضر به کمتر از 17 میلیون کیلومتر مربع رسیده است. این یعنی سطح یخ‌ها نسبت به میانگین ماه سپتامبر حدود 1.5 میلیون کیلومتر مربع کمتر شده، و بسیار پایین‌تر از کمترین رکوردها در طول زمستان‌های قبلی است. گفتنی است که چون جنوبگان در نیم‌کره جنوبی وجود دارد، در حال طی زمستان به‌سر می‌برد.
دکتر مه‌یر امید ندارد که سطح یخ‌ها به طرز چشمگیری افزایش پیدا کند. ..

۱۶ سپتامبر ۱۶۶۲، خورشیدگرفتگی در انگلستان رخ داد. این کسوف علاقه پسر شانزده ساله، «جان فلمستید»را به آسمان برانگیخت.
وی شروع به مطالعه در این زمینه کرد و سپس ابزارهای اندازه‌گیری خود را ساخت و با ستاره‌شناسان دیگر مکاتبه می‌کرد. او به‌عنوان اولین ستاره‌شناس سلطنتی بریتانیا شناخته‌ می‌شود.
جان فلمستید فلمستید نزدیک به چهل سال وقتش را صرف فهرست‌بندی، مشاهده و ثبت دقیق ستارگان کرد. او که نمی‌خواست اعتبار خود را با انتشار داده‌های تأییدنشده به خطر بیندازد، سوابق ناقص را در گرینویچ تحت مهروموم نگه داشت. اما در سال ۱۷۱۲«ایزاک نیوتن»، که در آن زمان رئیس انجمن سلطنتی بود، به همراه «ادموند هالی»، کتاب فهرست ستارگان فلمستید را منتشر کردند.
تمام یادداشت‌ها و مکاتبات علمی فلمستید پس از مرگش بازگردانده شدند. اما ابزارهای او که توسط همسرش پنهان نگه داشته‌ شد برای همیشه ناپدید شدند.
مجسمه نیم تنه جان فلمستید در موزه رصدخانه سلطنتی گرینویچ فهرست نام‌گذاری فلمستید، به افتخار وی برگزیده شد. این فهرست ترکیبی از یک عدد و نام صورت فلکی است…

زوند ۵، فضاپیمای شوروی اولین سفینه فضایی بود که در ۱۵ سپتامبر سال ۱۹۶۸ به ماه سفر کرد و به‌دور آن چرخید. سرنشینان این فضاپیما دو لاک‌پشت‌ بودند.
فضاپیماهای زوند نسخه‌ای دیگر از فضاپیماهای سایوز بودند که برای آماده‌سازی مقدمات پرواز فضانوردان به دور ماه برنامه‌ریزی شده‌ بودند. از چهار مأموریت اول این فضاپیماها تنها یک موفقیت جزئی حاصل شد.
زوند ۵ در ابتدا قرار بود دارای سرنشین باشد. اما پس از شکست مأموریت‌های سابق، شوروی از انجام آن صرف‌نظر کرد.
در آن زمان رقابت فضایی بین دو کشور ایالات متحده و شوروی به‌قدری اوج گرفته بود که شوروی از ترس تبلیغات منفی، خبر پروازهای ناموفق خود را پنهان نگه می‌داشت.
درنهایت تصمیم بر این شد که چند گونه جانور، ازجمله لاک‌پشت‌ها، کرم، تخم مگس، دانه گیاهان و باکتری‌هایی به همراه سفینه به فضا ارسال شوند. هدف از ارسال انواع گونه‌های حیات زمینی، آزمایش تأثیر تشعشعات کیهانی بر آنها بود.
شوروی ۸ لاک‌پشت‌ شش تا هفت ساله، با وزن حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرم را برای این کار انتخاب کرد. لاک‌پشت‌ها در شرایط یکسان..

اولین رصد مستقیم امواج گرانشی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۵ انجام شد و توسط همکاری‌های لایگو و ویرگو در ۱۱ فوریه ۲۰۱۶ اعلام شد.
پیش از این، امواج گرانشی تنها به‌طور غیرمستقیم، از طریق تأثیر آنها بر زمان‌بندی تپ‌اخترها در سیستم‌های ستاره‌ای دوتایی، استنباط می‌شدند.
هر جسم عظیمی که شتاب می‌گیرد، امواج گرانشی تولید می‌کند. این اجسام شامل انسان‌ها، اتومبیل‌ها، هواپیماها و… می‌شود، اما مقدار جرم و شتاب اجرام روی زمین بسیار کوچک‌تر از آن است تا این امواج را به اندازه‌ای تولید کند که قابل اندازه‌گیری باشد.
برای یافتن امواج گرانشی به اندازه‌ کافی بزرگ، باید به بیرون از منظومه‌شمسی نگاه کنیم. جهان پر از اجرام فوق‌العاده عظیمی است که شتاب زیادی دارند و طبیعتاً به اندازه‌ای امواج تولید می‌کنند که بتوان آن‌ها را اندازه‌گیری کرد.
نمونه‌هایی از این اجرام عبارتند از چرخش جفت سیاهچاله‌ها و ستاره‌های نوترونی، یا ستارگان عظیمی که در پایان عمر خود منفجر می‌شوند. تلاش‌ها برای اثبات مستقیم وجود چنین امواجی برای بیش از پنجاه سال ادامه داشت و امواج..