هدف: رفتارهای چالشانگیز مشکلی رایج در کودکان با اختلال طیف اوتیسم است. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی مداخلهٔ روانی-اجتماعی بر کاهش رفتارهای چالشانگیز کودکان اختلال طیف اوتیسم با عملکرد بالا بود.
روشبررسی: روش این پژوهش از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل بود. تعداد ۲۴ کودک در دامنهٔ سنی ۱۰ تا ۱۲ سال به روش نمونهگیری در دسترس در استان یزد انتخاب شدند و سپس بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. در این پژوهش برای ارزیابی رفتارهای چالشانگیز کودکان از پرسشنامههای گارز (GARS) و برای ارزیابی طیف اوتیسم کودکان از پرسشنامهٔ صفات طیف اوتیسم (AST) استفاده شد. پس از اجرای پیشآزمون برای گروه آزمایش در طی ۱۰ جلسه مداخله برای کودکان و بهطور همزمان ۱۰ جلسهٔ آموزشی ویژهٔ والدینشان انجام شد. بعد از اتمام آن در هر دو گروه آزمایش و کنترل پسآزمون اجرا شد. بهمنظور تحلیل دادهها از روش تحلیل کواریانس استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که رفتارهای چالشانگیز و مهارتهای اجتماعی در مرحلهٔ قبل از مداخله و بعد از مداخله اختلاف معناداری داشته است (۰٫۰۰۱≥p)؛ اما تفاوت نمرهٔ مهارتهای ارتباطی آزمودنیها در پیشآزمون و پسآزمون از لحاظ آماری معنادار نبود.
نتیجهگیری: مداخلهٔ روانی-اجتماعی بر کاهش رفتارهای چالشانگیز و بهبود مهارتهای اجتماعی کودکان طیف اوتیسم با عملکرد بالا تأثیر مثبت و معناداری دارد.